Konsorcjum

Żydowski Instytut Historyczny powstał w 1947 r. jako kontynuacja Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, działającej przy Centralnym Komitecie Żydów Polskich. Jego siedziba mieści się przy ul. Tłomackie 5 w Warszawie, w odbudowanym gmachu przedwojennego Instytutu Nauk Judaistycznych i Centralnej Biblioteki Judaistycznej. Instytut podjął się stworzenia Centralnego Archiwum Żydów Polskich w celu jak najszybszego udostępnienia dokumentów badaczom, powołał Bibliotekę, która przejęła zbiory Centralnej Biblioteki Judaistycznej, oraz przystąpił do organizowania muzeum. Rozpoczął również poszukiwania dalszych części Archiwum Ringelbluma i zainicjował wydawanie kwartalnika historycznego w języku żydowskim „Bleter far Geszichte”.
Obecnie Żydowski Instytut Historyczny jest jedną z najstarszych na świecie instytucji badawczych zajmujących się historią Żydów wschodnioeuropejskich. Założony przez ocalałych z Zagłady zaraz po II wojnie światowej, Instytut przechowuje jedną z najbardziej znaczących kolekcji na świecie, w tym siedem milionów stron różnorodnych dokumentów, książek, fotografii, dzieł sztuki, przedmiotów i judaików. Wśród najważniejszych zbiorów znajduje się Podziemne Archiwum Getta Warszawskiego, znane jako Archiwum Ringelbluma. Ze względu na swoją unikatową wartość Archiwum Ringelbluma zostało wpisane na listę UNESCO Pamięć Świata. Misją Instytutu jest ochrona, digitalizacja i udostępnianie materiałów historycznych pochodzących z jego zbiorów. Instytut jest nie tylko repozytorium dokumentów związanych z historyczną obecnością Żydów w Polsce, ale także ośrodkiem badawczym, którego celem jest upowszechnienie wiedzy o historii i kulturze polskich Żydów poprzez badania oparte na jego bogatych zbiorach. Pełni zarówno funkcję kustosza pamięci historycznej, jak i tętniącego życiem ośrodka kultury, aktywnie przyczyniając się do rozwoju świadomości historycznej. Żydowski Instytut Historyczny prowadzi również działalność wydawniczą, publikując zarówno książki polskie, jak i przekłady z innych języków.
Żydowski Instytut Historyczny jest polskim liderem EHRI. Jego celem jest koordynowanie współpracy z instytucjami partnerskimi, a także nawiązywanie nowych relacji z głównymi ośrodkami badawczymi i wystawienniczymi w Polsce i na świecie, które koncentrują się na historii Żydów i pamięci o Zagładzie.

Centrum Badań nad Zagładą Żydów powstało w 2003 roku jako jednostka Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Centrum skupia badaczki i badaczy wywodzących się z różnych dyscyplin humanistycznych: historii, kulturoznawstwa, literaturoznawstwa, socjologii i psychologii. Naszym celem jest prowadzenie interdyscyplinarnych badań, łączenie odmiennych metodologii, przełamywanie dotychczasowych schematów opisywania Zagłady, odsłanianie różnych perspektyw poznawczych i punktów widzenia, pokazywanie niejednorodności i niejednoznaczności historycznej materii. Centrum działa na różnych polach – akademickim, edukacyjnym i wydawniczym. W naszej pracy staramy się wypełniać luki w wiedzy o Zagładzie, odkrywać nowe tematy i podejścia naukowe, podejmując tym samym niekiedy zagadnienia trudne w kontekście wspólnej pamięci.

Centrum Badań Żydowskich im. Filipa Friedmana Uniwersytetu Łódzkiego działa od 2005 roku. Jest to akademicka jednostka badawcza, która od początku swojego istnienia podejmuje temat historii Żydów w czasie Zagłady ze szczególnym zainteresowaniem dziejami getta łódzkiego. Główne obszary działalności Centrum to wszechstronne opracowywania losów łódzkiej „dzielnicy zamkniętej” i wojennych losów społeczności żydowskich w centralnej Polsce. Badacze związani z Centrum Friedmana aktywnie uczestniczą w międzynarodowym życiu naukowym, są członkami interdyscyplinarnych międzynarodowych zespołów badawczych i zasiadają w wielu prestiżowych towarzystwach naukowych.